Adaptation (2002)

De laatste tijd heb ik weer heel wat films gezien. En hoewel ik graag nog eens een nieuwe film had bekeken heb ik eigenlijk alleen maar films opnieuw bekeken. Als je een film voor de tweede (of derde of vierde) keer bekijkt ga je (steeds) op andere zaken letten. Past de muziek er wel bij? Zijn de camerastandpunten wel goed gekozen? Is het eigenlijk wél een goed verhaal? Soms wordt je door een 'first view' een beetje overdonderd en zeg je Wow! Wat een goeie film!

Een film herbekijken kan twee effecten hebben: je gaat de film nog meer apprecieren of je vind hem toch maar niets (omgekeerd kan het zijn dat je een na eerste zicht slechte film wél gaat apprecieren). Adaptation valt ongetwijfeld in de eerste categorie. Een script om U tegen te zeggen. Een script dat - uiteraard - enkel door de Charlie Kaufman kan geschreven zijn (Being John Malkovich, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, e.a.).

Het verhaal begint op de set van Being John Malkovich. We maken er kennis met Charlie Kaufman (Nicholas Cage), scenario schrijver. Hij heeft net een nieuwe opdracht aangenomen om het boek "The Orchid Thief" van Susan Orlean (Meryll Streep) om te zetten in een scenario. Een non-fictie verhaal over de exentrieke John Laroche (Chris Cooper), verzamelaar van exotische planten. Charlie Kaufman wil eens een andere invalshoek proberen en het verhaal vertellen van bloemen en passie. Alleen weet hij niet hoe hij hieraan moet beginnen. Zijn tweelingsbroer Donald Kaufman (Nicholas Cage) wil ook zijn eerste scenario en lijkt hier helemaal geen probleem mee te hebben.

Van begin tot einde is de film gekenmerkd door een soort dualisme. Het meest voor de hand liggende zijn de twee verhalen die we voorgeschoteld krijgen. Het verhaal van Charlie Kaufman is overgoten door een voice-over waarin Charlie's strijd met het boek duidelijk wordt gemaakt. Dit strijd toont ons tevens het verhaal van Susan Orlean en John Laroche. Naar het einde toe kruisen beide verhalen mekaar wat leidt tot een heuse plotwending.

Een ander dualisme ligt vast in de twee personages Charlie en Donald Kaufman. Charlie Kaufman is een zeer onzeker man met veel twijfels. Komt daar nog bij dat hij niet weet hoe hij zijn scenario moet schrijven. Dit komt in heel de film goed naar voor in de sfeer en de omgeving. Daar tegenover heb je zijn tweelingsbroer Donald. Hij leeft zijn leven een stuk impulsiever en zorgelozer, (dit komt onder andere duidelijk naar voor in het scenario dat hij schrijft en de manier waarop hij dit doet). Op een bepaald moment in de film gaat Donald een actievere rol spelen naast zijn broer. Dit merk je zeer duidelijk in de sfeer van de film. Er ontstaat een zekere versnelling in het verhaal en er gebeuren enkele ongewone zaken.

Er zijn nog wel enkele andere dualistische elementen, maar ik ga hier niet alles verklappen natuurlijk. Misschien nog een fijn weetje: hoewel Donald Kaufman mee in de credits van de film staat als scenarist is hij een fictief persoon. Hij was dan ook de eerste fictief persoon om genomineerd te worden voor een Oscar. Voor de echte Charlie Kaufman liefhebbers!