The Abyss: Extended Version (1989)

Nu de dvd markt op volle toeren draait lijkt het wel meer regel dan uitzondering dat er aan de dvd-versie van een film een director's cut of een extended version wordt toegevoegd. Het gaat hier gewoonlijk om een heleboel extra scènes die uit de bioscoopversie geknipt zijn. Vaak is dat echter meer dan gewoon een nieuwe marketingstunt. De extended version van de Lord of the Rings Trilogy maakte bijvoorbeeld pijnlijk duidelijk dat de bioscoopversie slechts een flauw afkooksel was van de eigenlijke film. De director's cut van Milos Formans Amadeus leverde een duidelijke meerwaarde aan de bioscoopversie door meer aandacht te schenken aan de muziek. Onlangs bracht ook James Cameron een extended version van zijn sci-fi kaskraker The Abyss op de dvd-markt. Reden genoeg om eens uit te checken wat deze versie bijdraagt aan het origineel!

Een Amerikaanse onderzeeër crasht en zinkt op een zeer mysterieuze wijze. De Amerikaanse regering is er van overtuigd dat de Russen verantwoordelijk zijn en vraagt de werkers van een onderwater olieboorplatform om enkele Amerikaanse mariniers te vergezellen in een poging om het wrak te onderzoeken naar overlevenden. Terwijl boven water de relaties tussen de Amerikanen en de Russen naar een dieptepunt zinken, komt er onder water steeds grotere frictie tussen de mariniers, die overtuigd zijn van een Russische complottheorie, en de olieboorders, die geloven dat er wel iets meer aan de hand zou kunnen zijn. Na enkele mysterieuze gebeurtenissen wordt het hen immers meer en meer duidelijk dat ze niet alleen zijn daar beneden. En dat wat het ook is dat op de zeebodem aanwezig is, niet van deze wereld is...

James Cameron, toen al bekend van The Terminator en Aliens, kreeg een zeer groot budget om zijn film in elkaar te steken, wat resulteerde in enkele schitterende visual effects die nu, 15 jaar later, nog steeds niet gedateerd zijn. In tegenstelling tot recentere sf-films, zoals bijvoorbeeld Independance Day zijn het echter niet de special effects die de sterkte van de film bepalen, wel de donkere en claustrofobische sfeer die de hele film overheerst. De aliens en de actieseqienties onder water zijn slechts de achtergrond van een sterke onderwaterthriller. Big budget movies met een degelijk scenario: het is een combinatie die veel te weinig voorkomt!

De nieuwe versie van de film voegt 25 minuten extra beeldmateriaal toe. Het grootste deel van de film blijft echter ongewijzigd. Alleen wordt er extra aandacht geschonken aan de politieke dimmensie en de relaties tussen de VS en Rusland na de crash van de onderzeeër. Het grootste deel van de veranderingen plaatst James Cameron dan ook op het einde van zijn film. Niet dat de nieuwe Abyss een totaal nieuw einde heeft. Wel wordt het contactmoment tussen Ed Harris en de aliens veel verder uitgesponnen. Hierdoor verliest het einde zijn ingetogen en mysterieuze betekenis van de originele film en krijgt het een overheersende morele betekenis.

Persoonlijk was ik niet zo een fan van het nieuwe einde. De charme van de eerste film lag er juist in dat de aliens en de reden waarom ze op de aarde waren mysterieus en verborgen bleef. De originele versie voldeed dan ook meer dan genoeg voor mij. Maar hoe dan ook blijft the Abyss een zeer sterke sf-actiethriller. En ik nodig iedereen uit om zelf de extended version eens te beoordelen!