Sideways (2004)

Oscarnacht komt eraan, en traditioneel wil dat zeggen dat wij de eerste maanden van het nieuwe jaar de grote kanshebbers kunnen gaan bewonderen in onze filmzalen. Niet dat een Oscarnominatie een garantie is dat je ook een goede film te zien krijgt, maar meestal zijn er toch wel een aantal films bij die de moeite waard zijn. Sideways behoort tot deze groep kanshebbers die nu in de bioscopen te bewonderen is. Reden genoeg voor mij om eens uit te vissen of deze film inderdaad een trip naar de cinema waard is ...
Sideways is een eenvoudige roadmovie over twee mannen van middelbare leeftijd die er een weekje tussenuit trekken voor één van beiden in het huwelijksbootje stapt. De bruidegom in spe is Jack (Thomas Haden Church), een acteur die vroeger enkele belangrijke rollen gespeeld heeft maar ondertussen stevig op zijn retour is. De held van de film is zijn vriend Miles (Paul Giamatti), een gescheiden leerkracht, een wijnkenner, de ongebubliceerde auteur van het boek 'The Day after Yesterday' en een alcoholieker. Miles wil Jack de wonderen van het wijnproeven leren kennen. Jack heeft een geheime agenda: hij wil nog een laatstje slippertje beleven voor zijn huwelijk en ineens zijn vriend - die al veel te lang ongelukkig is sinds zijn scheiding - koppelen aan een plaatselijke schone.
Alexander Payne (Citizen Ruth, Election, About Schmidt) regiseerde niet alleen de film, hij schreef ook mee aan het scenario. En hij wist duidelijk waar hij mee bezig was. Sideways is storytelling op zijn best. Een film over twee loosers, (waarvan één depressief) had een zeer zware film kunnen worden. Payne benadert het geheel echter uit een luchtige en subtiel komische hoek (gesteund door een heerlijke muzikale score) en laat de dramatische ondertoon aan bod komen door middel van enkele verrukkelijke dialogen in plaats van door een overvloed aan emoties. Dit maakt de film niet alleen makkelijk om naar te kijken, maar heeft ook tot gevolg dat hij origineler en anders oogt dan de meeste andere films die ons uit Hollywood tegemoet komen.
Niet alleen het scenario doet een frisse wind waaien door Hollywood, ook de casting van de vier hoofdrolspelers (de twee vrienden en de twee vrouwen die ze ontmoeten) is een schot in de roos. Paul Giamatti en Thomas Haden Church voelen zich beiden kiplekker in hun rol en zijn perfect op elkaar ingespeeld. De emoties die ze doormaken en de gesprekken die ze onder elkaar voeren zijn bovendien verrassend herkenbaar. Hoewel ze in se twee loosers zijn en blijven doorheen de hele film, moet je al veel zelfvertrouwen hebben of intens gelukkig zijn om je niet tot op zeker hoogte te associeren met hun karakters of sympathie op te brengen voor dit niet altijd even sympathieke duo. De onbekende, maar getalenteerde actrices Virginia Madsen (zus van Michael Madsen) en Sandrah Oh (vrouw van Alexander Payne) die de vrouwenrollen op zich spelen moeten niet voor hen onderdoen. Zij zijn meer dan alleen de nevenpersonages van de film; hun vertolkingen geven de film een duidelijke meerwaarde. En Paynes tactiek om redelijk onbekende acteurs te casten levert op: het is na het bekijken van de film werkelijk onmogelijk om je een andere acteur of actrice in één van de rollen voor te stellen.
Zelfs indien Sideways op Oscarnacht met lege handen naar huis vertrekt blijft hij nog steeds de meest gelauwerde film van dit jaar. Dat is iets te veel eer voor de film. Sideways is ongetwijfeld één van de betere films van het jaar, maar hem uitroepen tot beste film is wat overdreven. Maar ik kan wel inzien waar al die roem en eer vandaan komt: Sideways is een bijzonder charmante film, die je het bovendien zeer gemakkelijk maakt om voor zijn charmes te vallen. En dat alleen is al reden genoeg om de film te gaan zien!